Dergi : Sebilürreşad, Cilt 1, Sayı 532-533 Tarih : 2 Haziran 1339 Müellif : Muhsin-i Fânî ez-Zâhirî Sebilürreşad’ın 528.nüshasında üstad muhterem İzmirli İsmail Hakkı Bey Efendi’nin telif ve tab etmekte oldukları (Yeni İlm-i Kelam) hakkında üstad müşarunileyh ile vuku bulan bir mülakatımızı ihtiva etmekte idi. İsmail Hakkı Bey Efendi beyanatında…
İlmi Yazılar
Dergi: Sebilürreşad Tarih: 30 Ramazan 1341, Sayı 528 Tedkikat ve Telifat-ı İslamiyye Heyet-i İlmiyesi nâmına âzâdan İzmirli İsmail Hakkı Bey Efendi tarafından neşr olunmakta olan Yeni İlm-i Kelâm hakkında müşarünileyh ile mülâkat: İlm-i Kelâm Asra Göre Tebeddül Eder mi? – İlm-i Kelâmın Bugünkü Kavaid-i İlmiyeye Karşı Vaziyeti – Yeni İlm-i…
Müellif: Mustafa Sabri Efendi Dergi: Beyanülhak Tarih: 9 Ramazan 1326 Şerʿ-i şerîfte emir bi’l-maʿrûf ve nehiy ani’l-münker nâmıyla bir kaziyye-i muʿtenâ bihâ bir vafize-i mukaddes vardır. Maruf ne demek olduğunu bilirsiniz. Bütün iyiliklere şâmil bir kelime! Münker de bilcümle fenalıkları muhît bir tabir! Bu emir bi’l-maʿrûf ve nehiy ani’l-münker vazifesinin…
Müellif: Mehmed Hakkı Dergi: Volkan Tarih: 28 Safer 1327 İnsan tabʿan medenîdir. Lakin her mahallin, her milletin, her cinsin, her zamânın hal ve tabʿına göre kavâid-i medeniyyede ihtilâf vukû bulduğundan yanlış fikirler, hatâlı sözler! Önümüze bir set çekmek. Medeniyet: Bir şehirde ikâmet etmek ve maîşeti için cehd eylemek manâsına şâmil değildir. Medeniyet, ahlâk-ı…
Müellif: Hacı Necib Dergi: Volkan Tarih: 25 Safer 1327 Hayrın en büyüğü îmân bi’l-lâh, ihsân ilâ halki’l-lâh, şerrin aʿzamı ise işrâk bi’l-lâh, isâet ilâ halki’l-lâh olduğuna kimse şüphe etmez. Bunun içindir ki seyyidü’l-âlemîn sallallâhu aleyhi ve sellem hazretlerinin “قال ا لله تعالى ثلاثة انا خصمهم الخ” hadîs-i şerîfinin meâl-i şiddet-i elîmi üç kimsenin…
Müellif: Ömer Nasûhî Bilmen Dergi: Beyânülhak Tarih: 19 Cemâziyelevvel 1330 İslâmiyet; cemiyet-i beşeriyyenin her türlü tekemmülât-ı mâddiyye ve maneviyyesini mütekemmil olduğundan her nevʿ ulûm ve fünûnun tahsîlini emretmiş, beşeriyetin terakkiyât-ı fikriyyesini temin için elvâh-ı garrâ-yı kâinâtın mütâlaasını tavsiyeden geri durmamıştır. Ezcümle ilm-i hikmet vâsıtasıyla hakâyık-ı eşyâya ıttılâ müyesser olacağından Şâriʿ-i…
Müellif: Ömer Nasûhî Bilmen Dergi: Medrese İtikatları Tarih: 12 Ramazan 1331 Her cemiyetin avâm tabakasını uyandırmak o cemiyetin münevver tabakasını teşkil eden hatipleri, şâirleri, muharrirleri uhdesine terettüp eden bir vazîfe-i mübecelledir. Bugün en muhteşem, en müterakkî gördüğümüz milletler, hükûmetler bütün üdebâ ve şuarânın; hutabâ ve ulemâsının feyz-i irşâdıyla yükselmiş, o…
Müellif: Baha Tevfik Dergi: Felsefe Mecmûası Tarih: 1326 Münderecât: Felsefenin şekl-i ahîri – On sekizinci asırda Alman felsefesi – Kant – Kant’ın usûlü – Akl-ı mücerred hakkında tetkîkât ve imkân-ı ilim – Fikrete âit melekelerin tetkîk ve tahlîli – İlm-i mâ fevka’t-tabîʿa mümkün müdür? – Ruh ve kâinât ve Allah…
Müellif: Baha Tevfik Dergi: Felsefe Mecmûası Tarih: 1326 Münderecât: Felsefenin şekl-i ahîri – On sekizinci asırda Alman felsefesi – Kant – Kant’ın usûlü – Akl-ı mücerred hakkında tetkîkât ve imkân-ı ilim – Fikrete âit melekelerin tetkîk ve tahlîli – İlm-i mâ fevka’t-tabîʿa mümkün müdür? – Rûh ve kâinât ve Allâh…
Müellif: Baha Tevfik Dergi: Felsefe Mecmûası Tarih: 1326 Münderecât: Felsefenin şekl-i ahîri – On sekizinci asırda Alman felsefesi – Kant – Kant’ın usûlü – Akl-ı mücerred hakkında tetkîkât ve imkân-ı ilim – Fikrete âit melekelerin tetkîk ve tahlîli – İlm-i mâ fevka’t-tabîʿa mümkün müdür? – Rûh ve kâinât ve Allâh…
Dergi: Mecmûa-i Ulûm Tarih: 15 Zilhicce 1296 Tâlib-i hakka malûm ola ki ilm-i beşer müteallıkı mevcûd gerek, maʿdûm meçhûl-i mutlaktır. Ol cânibe zihin teveccüh eylemez. Mevcûd dahi maddeden müstağnî olursa ol makûle umûra müteallik mebâhise ilm-i ilâhî derler. Fürûʿu çoktur, bâhisi ya hakîm ya mütekellimdir. Ve mevcûd zihinde maddeden müstağnî…
Müellif: Ömer Nasuhi Bilmen Dergi: Hilal – Cilt II Sayı 21 Tarih: Kasım 1961 لِيَجْزِيَهُمُ اللّٰهُ اَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزٖيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهٖؕ وَاللّٰهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَٓاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ Allahü Teala hazretleri, kendilerini amellerinin daha güzeli ile mükâfata erdirsin, amellerinin kusurlarını gidersin, kendilerine amellerinin en güzel mükâfatını ihsan buyursun. مَنْ يَشَاءُ…
Müellif: Ahmet Hamdi Akseki Dergi: Sebîlürreşâd Tarih: 11 Şaban 1330 Üçüncü fırka da diyordu ki: Ecrâm- ı ulviyye ve onun bulunduğu heyet kıdem-i şahsiyye ile kadîm olduğu gibi silsile-i hayvânât ile nebâtât da kıdem-i nevʿiyye ile kadîmdir fakat büzûr-ı nebâtiyye ve cerâsîm-i hayvâniyyenin cüzʾiyyâtından hiçbir şey kadîm değildir. Ancak her…
Müellif: Ömer Nasuhi Bilmen Dergi: Hilal – Cilt II Sayı 20 Tarih: Ekim 1961 اَللّٰهُ نُورُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِؕ مَثَلُ نُورِهٖ كَمِشْكٰوةٍ فٖيهَا مِصْبَاحٌؕ اَلْمِصْبَاحُ فٖي زُجَاجَةٍؕ اَلزُّجَاجَةُ كَاَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍۙ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضٖٓيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌؕ نُورٌ عَلٰى نُورٍؕ…
Müellif: Ahmet Hamdi Akseki Dergi: Sebîlürreşâd Tarih: 4 Şaban 1330 Heyet-i ictimâiyye-i beşeriyyeye muzırrât-ı azîmesi derkâr olan bu mâddiyyûn fikrinin zamânımız mütefelsiflerinin zuʿm-ı bâtılları gibi yeni bir şey olmadığına dâir geçen makâlemizde muhtasaran bazı îzâhât vermiştik; şimdi de bu ciheti daha etrâflı bir sûrette îzâh etmek isteriz. Bu husûsta…
Müellif: Ömer Nasuhi Bilmen Dergi: Hilal – Cilt II Sayı 19 Tarih: Eylül 1961 اَللّٰهُ نُورُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِؕ مَثَلُ نُورِهٖ كَمِشْكٰوةٍ فٖيهَا مِصْبَاحٌؕ اَلْمِصْبَاحُ فٖي زُجَاجَةٍؕ اَلزُّجَاجَةُ كَاَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍۙ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضٖٓيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌؕ نُورٌ عَلٰى نُورٍؕ…
Müellif: Hasan Basri Çantay Dergi: Sebilürreşad Tarih: Ekim 1948 – Cilt I – No: 18 Yeryüzündeki insanların yüzde doksan beşi dindardır. Bu, yerli ve yabancı istatistiklerle sabittir. Bundan dolayı insanlar ölümden sonra bu âlemden bambaşka bir ebediyet âlemine kavuşacaklarına inanmışlar, o âlemdeki saadetlerini âhiretin tarlası olan bu dünyada temin…
Müellif: Küçük Hamdi Dergi: Beyânülhak Tarih: 23 Ramazan 1326 وَمَا خَلَقْنَا السَّمَٓاءَ وَالْاَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبٖينَ Dîn-i İslâm’da tahsîl-i meârif herkes için vâcibât-ı umûrdandır. Evvel vâcip ise marifetullâhtır. Allâh’ı; o Vâcibu’l-vücûd’u, o Hayy-ı Allâm-ı Kadîr’i, o Hâlık-ı Mürîd-i Basîr’i bilmek; bu âlem-i kevn ve fesâdda müşâhede-i ayâniyye ile mümkün…
Müellif: Ord. Prof. İsmail Hakkı İzmirli Yayım Yeri: Sebilürreşad, Cilt II, No 30 Tarih: Şubat 1949 Mahlûkatın yoktan yaradılmayıp daha evvelce mevcut olan bir surette meydana gelmesi yani bir asıldan iştikak etmiş olup bilâhare istihale (Metamorphose) etmesi keyfiyetine tekâmül usulü denir. Tekâmül nazariyesi veya istihale usulü, zan olunduğu üzere Darvin — Darwin…
Müellif: Babanzade Ahmed Naim Dergi: Sırât-ı Müstakîm Tarih: 1324 (Sayı 10) Şu makalemizde, zaman-ı biʿset-i Muhammediyyede akvâm-ı âlemin hâl-i tarihîsini bilcümle tafsîlâtıyla tasvîr ederek, basîte-i meskûnu serâser telvîs eden seyyiâtı ortadan kaldırıp insaniyete yakışır, insanları hazîz-i mezelletten evc-i rifʿate çıkarır, ıslâh-ı âlem etmek meziyetini hâiz bir dîn-i mübîn-i semâvîye ne…